- қара халық
- зат 老百姓
Қазақша-қытайша сөздік. 1979.
Қазақша-қытайша сөздік. 1979.
қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мұздай қара көк — (Түрікм.: Красн., Небид., Ашх., Таш., Мары, Тедж.; Орал: Орда, Чап., Жымп.; Қ орда: Қарм., Жал.; Ақт.: Ырғ., Шалқ.; Гур., Мах.; Маң.: Ер., Бейн.) түгел, тегіс аман. Қой, м ұ з д а й қ а р а к ө к аманбыз (Түрікм., Ашх.). Біз де м ұ з д а й қ а р… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қарасүйек — зат. Байырғы қазақ қоғамында ақсүйек тобына жатпайтын жай халық өкілі, қара халық. «Ақсүйектер» қырғыз қайсақтардың дворяндық бөлігін құрса, қ а р а с ү й е к т е р қарапайым халықтан тұрады» деп жазылған (Қаз. әдеб., 26.02.1988, 14). Қ а р а с ү … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
Ересь — ( гр. һаігеsіs кейін кету, ерекше діни ілім) ресми шіркеу догмаларынан ауытқитын христиандық діни ағым. Діни секталарға қарағанда, ересь өзінің құрылымы, басшы органдары және б.с.с. болатын ерекше діни ұйымды құрмайды. Алғашқы христиандық… … Философиялық терминдердің сөздігі
әмейі — (Орал, Жән.) жай, қарапайым. Іші суық ә м е й і үйден артық ешнәрсесі жоқ (Орал, Жән.). Көшеде өтіп бара жатқан адамдар сезбесін деген пікірмен ол басқыштың оң жақ сәкісіне отырды да, ә м е й і адам сияқтанды (Х. Есенж., Ақ Жай., 18). [Түрікше… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кекесінді — (Сем., Абай) кекті, өшіккен, жауыққан. Болыс пен қара халық ол кезде бір біріне к е к е с і н д і еді (Сем., Абай) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қалан — зат. көне. Жалпыға ортақ салық түрі. Қ а л а н деген (құшыр деп аталатын жан басына салынатын алымсалықтан өзгеше) жеріне қарай салынатын алым салық болды (ҚазССР тарихы, 2, 238). Темір Құтлықта бұрынғы хандардай бүкіл бұқара халыққа аямай шөлен … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қархана — зат. көне. Қорған. Қала, қ а р х а н а салу, егін егу, сауда саттық, бәрі бәрі былайғы қара халыққа әкімдік жүргізетін билік иелерінің мүддесіне айналды (І.Есенберлин, Алтын орда, 1, 80). Құсайын әмірдің озбырлығынан әбден мезі болған Самарқант… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
шөлен — зат. көне. Ертеде төленетін салықтардың бір түрі. Темір Құтлық та бұрынғы хандардай бүкіл бұқара халыққа аямай ш ө л е н, қалан, тағы сондай толып жатқан алым салықтар салған (І.Есенберлин, Шығ. жин., 9, 477) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ноқталы — (Қарақ.) тәртіпті, мәдениетті (халыққа қатысты). Өзбек н о қ т а л ы халық (Қарақ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ғалы гілем — (Қарақ.: Шым., Хож., Қоң.) кілем, қалы кілем, түкті кілем. ғ а л ы гілемнің бұрындары арқауы да жүн болушы еді, енді арқауын пахтадан да, басқадан да қыла беретін болды (Қарақ.). [Қарақалпақша ғалы (Рус. карак. сл., 1967); түрікм. халы (Рус.… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі